พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร หรือ พระแก้วมรกต เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของประเทศไทย ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม (หรือ วัดพระแก้ว) ในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร
พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร หรือพระแก้วมรกต ถือเป็นพระ 5 อาณาจักร อายุ 1,300 ปี ซึ่งนับว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ที่ล้ำค่าประเมินไม่ได้ของชาวไทย และนำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรือง และความสุข มาสู่ดินแดนผู้ที่ครอบครอง
พระแก้วมรกตเป็นพระพุทธรูปที่แกะสลักจากหยกอ่อนเนไฟรต์สีเขียวดั่งมรกต เป็นพระพุทธรูปสกุลศิลปะก่อนเชียงแสนถึงศิลปะเชียงแสน ปางสมาธิ หลักฐานที่ตรงกันระบุว่าพบครั้งแรก ประดิษฐานอยู่ในเจดีย์วัดป่าญะ ตำบลเวียง เมืองเชียงราย (ปัจจุบันคือ วัดพระแก้ว อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย) ในปี พ.ศ. 1977
มีเครื่องทรง3ฤดู คือ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว
เป็นพระพุทธรูปที่นิยมจำลองกันมากที่สุดองค์หนึ่งในประเทศไทย